İnsanlık tarihinin gördüğü en kanlı ve en çok insan kaybının yaşandığı savaşlar I.ve II. Dünya Savaşları’dır. Bu savaşlarda yaklaşık olarak 60 milyon hayatını kaybetmiş, yüzlerce şehir yerle bir olmuş ve milyonlarca insan sakat kalmıştır. Savaşların çıkış noktası ve sebebi ise Avrupalı ülkelerdir.
I.Dünya Savaşı 1914 yılından 1918 yılına kadar dört yıl sürdü. İnsanlık daha önce böyle bir savaş görmemişti. Savaşa sebep olan dört ülke vardı: Sömürge imparatorluğu İngiltere, dünyayı paylaşmakta geç kalan ve rüştünü ispatlamak isteyen Almanya, görkemli bir askeri geleneğe sahip Fransa ve nüfusu itibariyle büyük ordular kurabilen Rusya. Savaşın temelinde ise Avrupalı insanın bitmek tükenmek bilmeyen hırsı yatmaktaydı.
Savaşın fitili Saraybosna’da ateşlendi. On dokuz yaşındaki Bosnalı Sırp Gavrilo Princip, Avusturya-Macaristan veliahdını ve eşini öldürdü. Princip ve arkadaşları ayrılıkçı “Kara El” adlı bir örgütün üyeleriydi. “Kara El” örgütünün bu üyeleri Avrupa’yı ve insanlığı dört yıl boyunca karanlığa sokacak kanlı bir savaşı başlatmış oldular.
Burada savaşın gelişim sürecini ve cephelerini anlatmaktan ziyade insanlığa verdiği zararlara bakmakta fayda var.
I.Dünya savaşı dört yıl sürdü. Bu savaşta İtilaf devletleri 42 milyon insanı seferber ettiler. Bunlardan 5 milyonu savaşta öldü. Ölenlerin 3 milyonu Fransız ve Rus,2 milyonu da diğer devletlere ait askerlerdi.
İttifak devletleri ise 23 milyon kişiyi seferber etti bu savaş için. Bunlardan 4 milyonu cephede öldü. Ölenlerin 3 milyonu Alman ve Avusturyalı,1 milyonu ise Osmanlı askeriydi. Çarpışmalarda 21 milyon insan da yaralandı.
Borçlarla birlikte doğrudan savaş harcamaları İtilaf cephesinde 145,4 milyar doları, İttifak cephesinde ise 63 milyar doları buldu. Savaşan ülkelerdeki mal mülk kaybı ise 20 milyar dolar civarındaydı.
Bu öyle bir savaştı ki, Dünya daha önce böylesini yaşamamıştı. Silâhaltında dokuz milyon insan ölmüş,21 milyon insan yaralanmıştı. İçlerinden büyük bir bölümü sakat kalmıştı.1914te yaşları 20 ile 32 arasında değişen Fransız askerlerinin yarısı savaşta ölmüştü. Savaşa doğrudan katılmayan yaklaşık 5 milyon kişi de açlık ve hastalıktan öldü.
I.Dünya Savaşı’nın insanlığın gördüğü en büyük ve kanlı savaş olduğu düşünülürken 1939 yılında daha kanlı bir savaş patlak verdi. Bu kez sahnede İttifak ve İtilaf devletleri kavramları yoktu. Bunun yerine Mihver ve Müttefik Devletler kavramı vardı. İsimleri değişse de oyuncuları tanıdıktı. Almanya, İtalya, İngiltere, Fransa ve bunlara eklenen yeni oyuncular: A.B.D,Japonya, SSCB ve Çin.
İkinci Dünya Savaşı, ilkine göre daha geniş bir coğrafyayı etkiledi. Savaş Avrupa’dan, Afrika’ya, Asya’dan, Amerika’ya tüm kıtaları yaktı kavurdu.
Bu savaşta 35-60 milyon arasında insan kaybı olduğu sanılmaktadır. Yüzlerce milyon insanın da yaralandığı ve sakat kaldığı unutulmamalıdır. Savaşta en büyük kaybı 11 milyon askerini ve 7 milyon sivil insanını kaybeden SSCB verdi. Savaşın en büyük kurbanlarından Polonya’da ise can kaybı 6 milyon kişiydi. Bunların 3,2 milyonu Yahudi’ydi. Almanya 4 milyon, Çin 1,5 milyon; Japonya 1,3 milyon, İngiltere 265 bin, ABD 300 bin, Yugoslavya 1,5 milyon asker ve sivil vatandaşını bu savaşta kaybetti.
Japon halkı 1945 yılında atom bombasıyla tanıştı. B-29 uçağına yüklenen ve adına “Küçük Oğlan” denen ölüm bombası, bir liman ve askeri karargâh olan Hiroşima kentine atıldı. Bomba kent merkezinde altı kilometrelik bir alanı dümdüz etti ve ardında 80 bin ölü Japon bıraktı.
6 Ağustos’ta Hiroşima’dan sonra başka bir Japon kenti olan Nagasaki’ye bir bomba atıldı. Bu bombanın adı da “Şişman Adam”dı. İlkinden daha kuvvetli bir bombaydı. İlk etapta 74 bin kişi öldü. Şehrin etrafının dağlık olması bombanın etkisini azalttı. Bombalardan kaynaklanan ölümler yıllar sonra da devam etti. Çünkü radyasyon bu halka ölümcül bir miras olarak kalmıştı.
Bu savaşla birlikte Hitler ve Naziler tarih sahnesine çıktılar.1 Eylül 1939 deklarasyonuyla Avrupa’da savaşın kıvılcımını yakan Hitler’e göre Slavlar “pire torbası”, “zenciler “yarı maymun” ve Yahudiler de “şeytan”dı. Yahudi milleti Almanları yok etmeden o Yahudileri yok etmeliydi. İktidarı ele geçirdikten sonra bu düşüncesini uygulamaya başladı. Ona göre bu “Yahudi sorununun nihai çözüm süreciydi. Çözüm basitti: Yahudilerin hepsini öldürmek.
Nazilerin iktidara gelir gelmez yaptığı ilk icraat toplama kampları kurmak oldu. Nazizm karşıtları ve Yahudiler bu kamplarda toplanacak ve sistemli bir biçimde yok edileceklerdi.1933 yılının sonuna gelindiğinde toplama kamplarının sayısı elliyi bulmuştu.
Toplama kamplarının kontrolü S.S’lere verilmişti. Yönetimini ise “Ölü Başlılar” yapmaktaydı. Ölü Başlılar on iki yıl gönüllü askerlik yapmış, en sert Naziler arasından seçilmişlerdi. Siyah ceketlerinin üzerinde kuru kafa ile ölü kemikleri vardı. Ölü Başlıların ve Dachau kampının ilk komutanı Theodar Eicke, daha sonra bütün toplama kamplarının yönetici olacaktı.
Nazilerin Dachau, Mauthausen, Auschwitz, Belsen ve Treblinka kamplarında milyonlarca insan öldürüldü, bir o kadarı da işkenceye maruz kaldı. Sadece Auschwitz kampında 1943 yazına kadar kırk altı günde 250 ila 300 bin arasında Macar Yahudisi öldürüldü. Nürnberg’de hazırlanan bir iddianameye göre ölüm kamplarında 6 milyona yakın Yahudi öldürüldü.
Bu kamplar aynı zamanda bir laboratuar gibi de çalışıyordu. Yahudilerin kobay olarak kullanıldıkları sadist deneyler yapılıyordu. Örneğin, insan vücudunun ölmeden önce ne kadar soğuğa dayanabileceği ya da aşırı soğuğa bırakıldıktan sonra daha yaşarken ne ile ısıtılabileceği araştırılıyordu. Bunun için esirler ya buzlu suya atılıyor ya da kışın çırılçıplak kara gömülüyorlardı. Kuzey Okyanusunun buzlu sularına düşecek, ya da Norveç’te kutup kuşağının üzerinde donmuş bir araziye inecek Alman pilotları ve denizcileri için bu deneylerin sonuçları önemliydi.
Nazi kamplarında ve gaz odalarında Yahudilerin yanı sıra Nazi karşıtı, devrimci, demokrat, aydın, okumuş, kitapsever kısaca Nazi deliliğine katılmamış binlerce insan ölüme gitti. Avrupa kıtası yarattığı canavarlarına binlerce öz evladını vahşice kurban verdi.
